Benimle mi benim ile mi?
tdk'nın da kabul ettiği şekilde doğrusu "benimle" şeklindedir.
Türk Dil Kurumu üzerinden öne çıkan eklerin bitişik ya da ayrı yazılması büyük öneme sahiptir. Bu bağlamda 'benim de' kelimesi kapsamında, de bağlacı ayrı olarak yazılır.
TDK'ye göre benim de doğru yazılışı ayrıdır. Herhangi bir kelimenin yazımı konusunda soru işareti olunca direkt TDK'ye bakılabilir. Bu kelime her zaman ayrı yazılması gereken bir sözcük grubudur. Çünkü bağlaç olan “-de” her durumda ayrı yazılmalıdır.
dolayısıyla genel kural benle, senle, onla, bizle, sizle, onlarla, ahmet'le biçiminde ortaya çıkıyor. ve günlük kullanımda "senle" de "seninle" de doğru gibi görünüyor, her ikisi de kulağa doğru geliyor, hatta seninle demek senle demekten daha bir nazik bir ifade gibi...
Mesela “Benim tokam sende mi?” sorusunu ele alırsak bitişik yazılmalıdır. Bu cümleye istinaden bu kelimede genellikle -de eki; hal eki olarak kullanıldığında, dahi anlamındaki kullanımıyla karıştırılarak sen de şeklinde yanlış yazılmaktadır. Doğru kullanımı (hal eki) sende şeklinde olmalıdır.
BENİMKİ KELİMESİNİN ANLAMI
Kadınların kocalarından, kocaların karılarından söz ederken kullandıkları söz. Yakın çevrede olan bir kimseden söz ederken kullanılan bir söz anlamına gelir. Bu kelime genellikle benim ki şeklinde yanlış yazılmaktadır. Doğru kullanımı benimki şeklinde olmalıdır.
TDK'ya göre her gün kelimesinin doğru yazılışı "her gün"dür. Başka yazımlar yanlış kabul edilmektedir.
Türkçede iyelik ekleri -(i)m, -(i)n, -(s)i, -(i)miz, -(i)niz ve -leri'dir. Bu ekler ses uyumlarına uyacak şekilde diğer dar ünlüler (ı, u, ü) kullanılarak da oluşturulabilirler: benim arabam, senin kalemin, Ayşe'nin kedisi, bizim evimiz, sizin okulunuz, onların semti.
Türk dil kurumuna göre bu da kelimesinin doğru yazılışı ''bu da'' şeklinde olmaktadır. Kelimenin doğru yazılışı ayrı şekilde olmalıdır. Buda şeklinde birleşik yazılması durumunda ise yazım yanlışının oluşacağını söylemek mümkündür. TDK için bu da kelimesinin doğru yazılış şekli ''bu da'' şeklinde olmalıdır.
Bununla beraber özellikle internetteki yaygın kabule göre değil mi gibi soru eki ayrı yazılmaktadır. Bu nedenle kelime '' di mi '' şeklinde yazılmaktadır.
Işde mı işte mı?
Bulunma durumu eki getirildiği kelimeye bitişik yazılır: devede (deve-de) kulak, yolda (yol-da) kalmak, ayakta (ayak-ta) durmak, işte (iş-te) çalışmak vb.
Sıfatı güçlendirmek için kullanılan “pek” sözcüğünü, “pekâlâ” ve “pekiyi” sözcükleri dışında ayrı yazmak gerekir. Bunlar “ulaçlı bileşik eylemler”dir. Ulaçlı eylemler, kimi eylem kökleriyle bitişerek dört türlü bileşik eylem oluşturur.
Bu sözcük öbeğinin içerdiği da kelimesi ise bağlaç görevinde olduğu için ayrı yazılır. Dolayısıyla olarakda veya olarakta gibi yazımlar TDK'ye göre doğru değildir.
Bu ek sorudan başka görevlerde kullanıldığında da ayrı yazılır: Güzel mi güzel! Yağmur yağdı mı dışarı çıkamayız.
Türkçe'de kullanılan bir çok kelime söyleyiş ve yazılış biçimlerindeki farklılıklar nedeniyle yanlış yazılır. Bu kelimelerden biri de 'nerede'dir.
Bu ek gelenekleşmiş olarak ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına uyar. Soru ekinden sonra gelen ekler, bu eke bitişik olarak yazılır. Bu ek sorudan başka görevlerde kullanıldığında da ayrı yazılır.
Benimki doğru yazılışı ile ilgili örnek cümleler
Benimki TDK kuralları kapsamında bitişik yazılması gereken bir kelimedir. Benimki yazımı içinde olan /ki/ ilgi zamiridir ve eklendiği kelimeye her zaman bitişik bir şekilde yazılır.
Aynı zamanda yazım hatası yüzünden çok sık öne çıktığını söylemek mümkün. Genel olarak yapılan bu hata bitişik şekilde yazılması olduğunu eklemek gerekir. Ancak Türk Dil Kurumu üzerinden bakıldığı zaman bu kelimenin doğru yazılışı, 'misiniz' biçiminde ayrı ele almış halidir.
TDK'ya göre orada kelimesinin doğru yazılışı "orada"dır. Başka yazımlar yanlış kabul edilmektedir.
Zira akşam ve üstü şeklinde iki farklı kelime eşliğinde birleşmiş olan bir sözcüktür. Ancak Türk Dil Kurumu üzerinden bakıldığı vakit bu kelimenin doğru yazılışı, 'Akşamüstü' şeklinde birleşik olarak ele alınmasıdır.
Birebir bitişik mi ayrı mı?
İsim durum ekleri ve iyelik ekiyle yapılan ikilemeler de ayrı yazılır: baş başa, diz dize, el ele, göz göze, iç içe, omuz omuza, yan yana; baştan başa, daldan dala, elden ele, günden güne, içten içe, yıldan yıla; başa baş, bire bir (ölçü), dişe diş, göze göz, teke tek; ardı ardına, boşu boşuna, günü gününe, peşi peşine ...
8. Dış, iç, sıra sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: ahlak dışı, çağ dışı, din dışı, kanun dışı, olağan dışı, yasa dışı; ceviz içi, hafta içi, yurt içi; aklı sıra, ardı sıra, peşi sıra, yanı sıra vb.
UYARI: Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlık, Hristiyanlık, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Aydınlı, Konyalı, Bursalı, Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler, Türklerin, Türklüğün, Türkleşmekte, Türkçenin ...
Sadece "ben" ve "biz" zamirlerine eklendiğinde -im şekline dönüşür (benim, bizim). Belirtili isim tamlamalarında ilk sözcüğe (tamlayana) eklendiği için tamlayan eki olarak da bilinir. "i" harfi, büyük ve küçük ünlü uyumuna uyacak şekilde dar ünlülerden birine (ı, i, u, ü) dönüşebilir: evin kapısı
DEĞİL Mİ, DEYİL Mİ? beyefendi. Deyil nasıl yazılır sorusunun TDK'ya göre cevabı: "değil" şeklindedir.
References
- https://eksisozluk1923.com/senle-ve-seninle-arasindaki-fark--4886849
- https://acikders.ankara.edu.tr/mod/resource/view.php?id=90027
- https://www.haberturk.com/tdk-nasil-yazilir/sende-kelimesi-dogru-yazilisi
- https://www.mynet.com/olarak-da-nasil-yazilir-olarak-da-ayri-mi-yazilir-birlesik-mi-yazilir-tdk-ye-gore-dogru-yazilisi-nedir-170100298354
- https://www.sozcu.com.tr/nerede-nasil-yazilir-tdk-guncel-yazim-kilavuzuna-gore-nerede-mi-nerde-mi-szcu0-wp5410880
- https://sertifika.subu.edu.tr/her-gun-nasil-yazilir-tdkye-gore-dogru-yazilisi
- https://tdk.gov.tr/icerik/yazim-kurallari/ayri-yazilan-birlesik-kelimeler/
- https://www.hurriyet.com.tr/egitim/misiniz-nasil-yazilir-misiniz-kelimesinin-tdkya-gore-dogru-yazilisi-41982408
- https://tdk.gov.tr/icerik/yazim-kurallari/bulunma-durumu-eki-da-de-ta-tenin-yazilisi/
- https://sertifika.subu.edu.tr/orada-nasil-yazilir-tdkye-gore-dogru-yazilisi
- https://www.milliyet.com.tr/egitim/di-mi-nasil-yazilir-tdkya-gore-dimi-kelimesinin-dogru-yazilisi-nedir-6833730
- https://www.haberturk.com/tdk-nasil-yazilir/benimki-kelimesi-dogru-yazilisi
- https://tdk.gov.tr/icerik/yazim-kurallari/kesme-isareti/
- https://anabilgi.anadolu.edu.tr/?contentId=213751
- https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0lgi_eki
- https://www.milliyet.com.tr/egitim/benimde-nasil-yazilir-benimde-oyle-sende-dogru-yazilisi-nedir-6836405
- https://www.haberler.com/haberler/degil-nasil-yazilir-tdk-ya-gore-deyil-mi-degil-12825724-haberi/
- https://www.mynet.com/benim-de-nasil-yazilir-benim-de-ayri-mi-yazilir-birlesik-mi-yazilir-tdk-ye-gore-dogru-yazilisi-nedir-170100289370
- https://www.cnnturk.com/kultur-sanat/aksamustu-nasil-yazilir-aksamustu-tdk-dogru-yazilisi-aksam-ustu-mu-aksamustu-mu
- https://www.cnnturk.com/kultur-sanat/bu-da-nasil-yazilir-bu-da-tdk-dogru-yazilisi-bu-da-mi-buda-mi
- https://tdk.gov.tr/icerik/yazim-kurallari/ikilemelerin-yazilisi/
- https://www.mynet.com/benimki-nasil-yazilir-benimki-ayri-mi-yazilir-birlesik-mi-yazilir-tdk-ye-gore-dogru-yazilisi-nedir-170100291104
- https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0yelik_eki
- https://www.sbu.edu.tr/FileFolder/Dosyalar/d38f2241/2018_8/turkceyazimkurallari-351db15e.pdf