Żmija zygzakowata to jedyny jadowity wąż w Polsce. Jak wygląda i jak odróżnić ją od niegroźnego gniewosza plamistego i zaskrońca? A przede wszystkim – co robić w razie ukąszenia.
PogodaDługoterminowaWeekend
Żmija zygzakowata zwykle ostrzega przed atakiem sycząc.Po ukąszeniu przez żmiję zygzakowatą trzeba jak najszybciej wezwać pomoc medyczną.Żmije są bardzo płochliwe i w pierwszej kolejności próbują uciekać.
Jak wygląda żmija zygzakowata? Żmija zygzakowata (Vipera berus) jest jadowitym gadem z rodziny żmijowatych. To jedyny jadowity wąż w Polsce. Można ją poznać po charakterystycznym, zygzakowatym wzorze na grzbiecie. Zygzak ten nazywany jest też wstęgą kainową. Polskie żmije mogą mieć różne ubarwienie: żmija szara – od srebrzystoszarego do grafitowego,
żmija brązowa – od ceglastego do ciemnego brązu, żmija czarna.Zygzak widać szczególnie u samców dwóch pierwszych odmian. Dodatkowo na głowie można zaobserwować plamę w kształcie X. Spód ciała jest jaśniejszy. Jeżeli nadal mamy wątpliwości, czy obserwowany przez nas gad to żmija zygzakowata, spójrzmy mu oczy. Jeżeli wąż ma czerwoną tęczówkę i pionową źrenicę, mamy już stuprocentową pewność. Żmije mogą osiągać długość do około 80 centymetrów. Samce są mniejsze i krótsze o około 10 centymetrów. Dorosłe osobniki ważą do około 200 gramów.Żmija zygzakowata w Polsce - występowanie
Żmija zygzakowata - jak wyglądaPAP
Żmija zygzakowata jest gatunkiem chronionym, objętym w Polsce częściową ochroną gatunkową. Występuje na terenie całego kraju. Można ją spotkać na polach, łąkach, leśnych polanach, w lasach i na ich obrzeżach, na torfowiskach i kamieniach.
W ciągu dnia najczęściej można zobaczyć żmiję zygzakowatą, gdy wygrzewa się na słońcu. Zwłaszcza w górach należy sprawdzać, czy na kamieniu, na którym chcemy usiąść, nie odpoczywa jadowity gad.
Ukąszenie żmii i jad – objawy
Żmije są płochliwe i przy spotkaniu z człowiekiem przede wszystkim próbują ucieczki. Atakują dopiero, kiedy nie widzą takiej możliwości. Przed atakiem dają sygnał – syczą. Jeżeli jednak nadepniemy żmiję, zaatakuje bez ostrzeżenia.
Jest szansa, że w przypadku ataku będzie miało miejsce tak zwane ukąszenie suche, czyli bez wprowadzenia jadu. Kiedy jednak dojdzie do wprowadzenia jadu, mogą wystąpić następujące objawy: - obrzęk (może pojawić się w ciągu kilku minut lub z opóźnieniem),- miejscowe czerwonosine zabarwienie,- sącząca rana ze śladami dwóch zębów jadowych w miejscu ukąszenia,- ostry ból (ale też może być słabszy, a bywa, że w ogóle go nie ma),- martwica tkanek (pojawia się bardzo rzadko),- reakcja anafilaktyczna lub rzekomo anafilaktyczna na składniki jadu (może dojść do niej w kilka minut po ukąszeniu lub później).
Reakcja organizmu człowieka będzie zależna między innymi od dawki jadu, chorób współistniejących, miejsca ukąszenia, wieku i masy ciała ofiary. Ukąszenie szczególnie niebezpieczne jest dla osób starszych, dzieci i osób pod wpływem alkoholu. Niebezpieczne jest też ukąszenie w twarz i szyję. Wtedy bowiem jad przemieszcza się bardzo szybko w krwiobiegu. Osoba ukąszona powinna jak najszybciej uzyskać specjalistyczną pomoc medyczną. Międzynarodowy numer alarmowy – 112TOPR/GOPR - 985, +48 601 100 300
Podczas oczekiwania na pomoc należy przemyć miejsce ukąszenia wodą z mydłem i unieruchomić pokąsaną kończynę (żmije najczęściej atakują nogi do wysokości kostek), by spowolnić rozprzestrzenianie się trucizny. Nie uciskaj miejsca ukąszenia, nie zakładaj opaski uciskowej, nie wyciskaj jadu ani nie próbuj go wysysać.
Żmija - ukąszeniePAP / TVN24
Gniewosz plamisty a żmija zygzakowata
Żmiję zygzakowatą pomylić można z gniewoszem plamistym, nazywanym również miedzianką. Gniewosz jest najmniejszym polskim wężem. Kolor jego ciała bywa ciemnoszary, szaro-popielaty lub szaro-brązowy.
Gniewosz jest smuklejszy od żmii. W tyle jego głowy zobaczyć można ciemną plamę, która przechodzi w dwa rzędy mniejszych plam. Przypomnijmy – żmija na grzbiecie ma tylko jeden zygzak.
Miedzianka jest wężem niejadowitym.
Żmija a zaskroniec
Najczęściej spotykanym w Polsce wężem jest zaskroniec. Jego wygląd znacząco różni się od żmii. Jest bowiem szarobrunatny, oliwkowobrunatny, o niebieskim lub oliwkowym połysku. Zwykle na grzbiecie ma małe ciemne plamy. Jego głowa jest delikatnie spłaszczona. Charakterystyczna jest jej tylna część z dwiema półksiężycowatymi, żółto-pomarańczowymi plamami, otoczonymi przez czarne poprzeczne pasy.
Jeżeli zaskroniec poczuje się zagrożony, może ugryźć. Jednak nie ma on zębów jadowych, więc nie jest to niebezpieczne.
Jak rozpoznać żmijęPAP
Skuteczny sposób na żmije w ogrodzie
Najskuteczniejszą metodą na odstraszenie żmii z ogrodu jest sprawienie, aby nie było to miejsce dla nich atrakcyjne. Jak to zrobić? Są na to dwa sposoby: regularne porządkowanie ogrodu i regularne koszenie trawy.
Żmije są płochliwe i skryte. Z natury unikają człowieka. Do ataku dojdzie tylko wtedy, kiedy wąż jest do tego zmuszony. Dlatego jeżeli zobaczymy w ogrodzie żmiję, należy przede wszystkim zachować spokój i nie zbliżać się do niej. Wtedy najpewniej sama odpełznie.
Obecność żmii w ogrodzie ma też swoje dobre strony. Ich głównym pożywieniem są gryzonie – myszy, ryjówki czy norniki.
Autor: aw / Źródło: lasy.gov.pl
Źródło zdjęcia głównego:Shutterstock
